Có một dạo, mỗi lần em gái mình gọi hay nhắn tin, mình đều đang .. dọn phòng, haha. Dù căn phòng ký túc xá chỉ vỏn vẹn mươi mét vuông hơn: Bàn làm việc, giường ngủ, bàn trang điểm nhỏ, tủ quần áo và một chiếc kệ lớn làm góc cà phê, ăn vặt, và trang trí đã chiếm nửa không gian tổng thể. Lúc còn ở nhà với mẹ, mình chẳng ham dọn dẹp thế đâu. Nhưng từ khi tập lên kế hoạch sống theo time-blocking cho học hành và công việc, dọn phòng nhanh mười, mười lăm phút trở thành cách sử dụng giờ giải lao rất hiệu quả.
Không chỉ yêu việc nhà mình ngăn nắp gọn gàng, năm mới 2025 vừa bắt đầu được 2 tuần, mình đã kịp dọn dẹp luôn không gian số, rà soát, kiểm tra những kênh truyền thông và mạng xã hội. Thốt nhiên, mình muốn viết đôi dòng về việc dọn dẹp không gian sống – một khía cạnh chẳng khó thực hiện, nhưng lại có thể tác động rất tích cực đến sức khoẻ tinh thần.
Vì sao cần thiết phải dọn dẹp, hầu như là thường xuyên?
Không chỉ khi thuê hay sở hữu một căn nhà, ta mới nên hình thành thói quen dọn dẹp. Một không gian sống ngăn nắp giảm cho mình một “gánh nặng” tinh thần. Câu chuyện cũ về việc dọn giường năm nào mình đọc đến giờ vẫn là một ví dụ mình rất thích. Sau khi ngủ dậy, ta nên dọn giường ngay, xếp chăn và sửa gối cho gọn gàng. Dù chỉ mất hai đến năm phút, nhưng buổi tối trở về, nếu bạn đã có một ngày tốt đẹp, đó sẽ là phần thưởng xứng đáng. Nếu bạn đã có một ngày tồi tệ, khi nhìn thấy chiếc giường ngăn nắp, bạn biết ít nhất mình đã hoàn thành một việc chỉn chu trong ngày.
Tìm đâu ra thời gian dọn dẹp? Một dạo, mình luôn chật vật với lịch trình dày đặc từ trường Đại Học, công việc văn phòng 16 đến 20 giờ mỗi tuần, hỗ trợ tutor, sửa giáo trình cho khoa với trung bình 3 – 4 giờ một tuần, chăm sóc các mối quan hệ bạn bè, hẹn hò và chính bản thân mình. Thêm vào đó là ti tỉ các task không tên như nấu ăn, dọn rửa, giặt giũ, đi chợ, thi thoảng xử lý giấy tờ hành chính. Nhiều học kỳ trước, mình may mắn học được một quy tắc khá hay cho việc sắp xếp lịch làm việc bảo đảm deep work hệ quả mà không lún sâu vào xao nhãng:
Mình chủ động chèn thời gian nghỉ vào giữa các session làm việc, học tập. Mà chủ yếu là các công việc có kết thúc tự nhiên (ein natürliches Ende haben). Như gấp quần áo đã khô này, rửa phần chén dĩa sáng trưa vừa sử dụng xong, đi bộ một vòng quanh block nhà,… Với phương pháp này, vì nó luôn kết thúc một cách tự nhiên (khi hết thứ để gấp, hết chén dĩa bẩn, khi quay về điểm xuất phát lúc đi bộ,…) ta ít phải ép mình thoát ra sự xao nhãng để trở về guồng làm việc. Dẫn đến, ta dễ có một ngày năng suất, cân bằng giữa làm việc và giải lao. Nghiễm nhiên, việc nhà lại từng chút được hoàn thành, không dồn vào cuối ngày, hoặc cuối tuần khiến mình mệt mỏi.
Nguyên tắc dọn dẹp không gian sống có hiệu quả
Mọi thứ đều nên có vị trí của chúng. Mới đầu, bạn sẽ cần thử nghiệm nhiều lựa chọn khác nhau: cất tủ hay để trên bàn nơi dễ thấy, trên kệ hay nên xếp vào một chiếc hộp/giỏ xinh xinh. Nguyên tắc chủ đạo là quan sát thói quen hằng ngày, tần suất và cách bạn sử dụng món đồ ấy. Để rồi tìm cho chúng một vị trí phù hợp trong nhà. Điều này tiết kiệm cho ta thời gian dọn dẹp rất nhiều, không phải mất công suy nghĩ, chọn lựa phải để đâu.
Nguyên tắc thứ hai là muốn sử dụng thường xuyên thứ gì hơn, hãy để chúng ở nơi dễ thấy, dễ lấy. Tương tự như vậy, những thứ ít được sử dụng hơn hãy cất ở nơi không choáng chỗ và “choáng mắt”. Nguyên tắc này mình lấy cảm hứng từ cuốn sách Atomic Habits của tác giả James Clear. Để hình thành một thói quen tốt, bạn nên khiến nó đập ngay vào mắt, và khiến nó dễ dàng thực hiện. Thêm nữa, để declutter, những món đồ mình đã không sử dụng trong 6 tháng – 1 năm vừa qua, thì khả năng mình thực sự cần đến, yêu thích món đồ là rất thấp. Mình sẽ tặng , hoặc quyên góp chúng đến những người cần chúng hơn.
Dụng cụ vệ sinh (khăn lau, chổi quét bụi,…) nên ở nơi dễ tìm và thường xuyên được refill. Không gian sống bừa và ngột ngạt dù mình đã dọn rất nhiều, rất lâu và rất kỹ thì phần lớn vấn đề nằm ở system – hệ thống sắp xếp, routine dọn dẹp chưa khoa học, không hợp với thói quen sống, lifestyle của bạn.
Không gian mạng cũng cần được “dọn dẹp” và nội dung số cũng cần được chọn lọc, “thanh trừng”
Cứ mỗi sáu tháng, một năm mình lại rà soát lại những kênh YouTube, những tài khoản mạng xã hội mình đang nhấn theo dõi một lần. Vì sao á? Vì chủ đề năm 27 tuổi của mình, là “Be intentional” – sống có chủ đích. Mình muốn sử dụng thời gian, cũng như dành sự tập trung và quan tâm một cách đầy awareness -nhận thức hơn. Mình nhận ra, ta chỉ có một nguồn năng lượng và quỹ thời gian có hạn.
Để sống tích cực, an yên cũng như học hỏi được điều bổ ích, bớt drama, ta nên chú trọng chọn lọc nguồn thông tin mình tiếp nhận hằng ngày. Mỗi kênh YouTube, mỗi account mình follow, đều là những nhân vật truyền cảm hứng, dạy mình từ những thứ nhỏ xíu như nấu ăn, học thi, quản lý thời gian,… Đến những chủ đề “nặng đô” hơn như hẹn hò, quản lý tài chính, tình hình chính trị ở nước Đức.
Sau vài tháng thực hành chọn lọc, mình ngạc nhiên nhận ra mình học được rất nhiều thứ hay ho. Mình có nhiều kiến thức, đề tài trò chuyện với bạn bè hơn. Dọn dẹp nội dung số khiến mình tránh xa drama, được sạc năng lượng tích cực trong một thế giới đang nhiều chiến tranh, hoài nghi, hận thù và xung đột. Nếu có thời gian và được bạn đọc yêu cầu, mình có thể sẽ lên bài chia sẻ những nguồn thông tin đáng theo dõi ở Đức. Vừa học thêm điều hay mà lại luyện ngoại ngữ nữa nha!
Có thể dọn dẹp xưa nay không khiến bạn yêu thích. Thói quen cũng không thể từ hôm nay sang ngày mai đã thay đổi được. Thế ta hãy thử thay mindset của mình một chút, cởi mở với ý tưởng rằng dọn dẹp sẽ khiến ta có không gian sống và tâm trí bình an hơn. Bạn còn tips nào muốn chia sẻ không, comment cho mình biết với. Và như mọi khi, hẹn gặp mọi người vào tuần sau!
Liebste Grüße aus München,
Bảo Bối 🎀